Er blijkt in Nederland geen wettelijke verplichting voor landbouwers om in de nabijheid van kwetsbare groepen, zoals kinderen, het gebruik van pesticiden te minimaliseren of volledig achterwege te laten.
En omdat het Ctgb de risico´s van bestrijdingsmiddelen onvoldoende onderzoekt, mag een lelieteler uit Maasbree tot en met 2028 geen lelies telen vlak naast een woonwijk met behulp van gewasbeschermingsmiddelen. Dat besliste het gerechtshof ’s-Hertogenbosch vandaag in hoger beroep.
Volgens het hof heeft de lelieteler een bijzondere zorgplicht ten aanzien van de omwonenden, die inhoudt dat hij in hun nabijheid geen lelies bespuit met de gewasbeschermingsmiddelen die hij wil gebruiken. De rechtbank Limburg verbood het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen door de lelieteler eerder voor onbepaalde tijd.
Het hof constateert dat het toelatingssysteem voor gewasbeschermingsmiddelen een verfijnd systeem is dat met waarborgen is omgeven. Daarom zouden de lelieteler en de omwonenden normaal gesproken mogen vertrouwen op de uitkomsten van de toelatingsbeoordeling door de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA), de Europese Commissie en uiteindelijk het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb).
Volgens het hof is er in deze zaak sprake van bijzondere omstandigheden. Er is namelijk gedurende de toelatingsprocedure van de door de teler te gebruiken middelen geen onderzoek verricht naar risico’s op neurodegeneratieve ziektes die op latere leeftijd optreden, zoals de ziekte van Parkinson. Ook is er geen onderzoek gedaan naar risico’s op ontwikkelingsstoornissen voor jonge en ongeboren kinderen. De te gebruiken middelen leveren echter wel een potentieel gevaar op voor het ontstaan van deze aandoeningen. Dat hebben de omwonenden in deze procedure aannemelijk gemaakt met de door hen in het geding gebrachte bevindingen en conclusies van deskundigen.
Daarom zou Nederland en/of het Ctgb een risicobeoordeling door wetenschappelijke deskundigen moeten laten verrichten. Deze beoordeling heeft (nog) niet plaatsgehad. Onder deze omstandigheden mag de lelieteler er niet op vertrouwen dat er met de door hem te gebruiken gewasbeschermingsmiddelen geen reëel gevaar voor gezondheidsschade bestaat.
Deze uitspraak is een grote overwinning voor de 35 omwonenden die de rechtszaak tegen de lelieteler had aangespannen.
Lees hier de samenvatting van de uitspraak
en hier de gedetailleerde uitspraak van het Hof.
Zie ook artikel in Trouw “Nederland beschermt burgers niet genoeg tegen risico’s op parkinson, oordeelt gerechtshof”.
