Pesticide Action Network Netherlands (PAN-NL) is gematigd positief over het besluit van het CTGB om een herbeoordeling te starten van TFA-producerende PFAS-pesticiden. “We juichen toe dat het CTGB een concrete stap zet. Maar de herbeoordeling duurt nog meer dan 2 jaar en bij een verbod mogen leveranciers en boeren vaak nog een jaar tot jarenlang hun voorraden opmaken en op ons eten blijven spuiten. Er staat komende jaren dus nog geen rem op de sterke toename in het gebruik van deze gifstoffen en de sterke toename van deze gifresten in ons eten.”, aldus Margriet Mantingh, voorzitter PAN-NL. PAN-NL voert al jaren campagne hierover en kreeg steeds meer steun. Zoals PFAS zich ophoopt, zo stapelde ook de kritiek en de verontrustende rapporten zich de laatste tijd hierover op. Begin december publiceerde PAN Europe nog onderzoek waaruit bleek dat TFA, een afbraakproduct van PFAS-pesticiden en zelf ook een PFAS, al in hoge concentraties in veel gegeten producten voorkomt zoals in brood, ontbijtgranen en pasta. Wetenschappers (1,2) spraken hun zorgen hierover uit. Eerder vond PAN al hoge concentraties TFA in oppervlaktewater, drinkwater en wijn. Op grond van artikel 44 van de Europese pesticiden Verordening (EG) 1107/2009 had ook gekozen kunnen worden voor een sneller verbod.
TFA, een afbraakproduct van PFAS-pesticiden en F-gassen, is uiterst persistent, mobiel en giftig voor de voortplanting. TFA is zelf ook een PFAS. Studies brengen de stof tevens in verband met verminderde spermakwaliteit en nadelige effecten op de schildklier, lever en immuunfuncties. Door zijn wateroplosbaarheid hoopt TFA zich op in water en bodem, waar het door planten wordt opgenomen. Studies wijzen er op dat TFA in tarwe ophoopt, wat de hoge TFA-concentraties in producten zoals brood en ontbijtgranen zou kunnen verklaren. PAN-NL is van mening dat geen enkele PFAS-pesticide voor de teelt van ons voedsel toegelaten zou moeten worden.
Gealarmeerd door recente bevindingen stelde RIVM een indicatieve richtwaarde op voor TFA in drinkwater en vroeg de Nederlandse toelatingsinstantie Ctgb om Europese maatregelen. Ook de Nederlandse drinkwaterbedrijven trokken al aan de rem en vroegen om een verbod op PFAS-pesticiden. Minister Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) heeft dit in Europa aangekaart maar ondernam zelf geen actie. Duitsland vroeg de Europese Commissie om TFA als reprotoxisch te classificeren. Denemarken wachtte het trage Europese proces niet af en verbood een aantal PFAS-pesticiden recent.
Het besluit is vooral slecht nieuws voor baby’s en vrouwen die zwanger zijn. TFA moet volgens Duits onderzoek aangeduid worden als mogelijk schadelijk voor het ongeboren kind en de vruchtbaarheid. De stof breekt amper af en hoopt zich op. De concentraties die worden gevonden worden daarom steeds hoger. Deze ‘forever chemicals’ zijn een erfenis die we onze kinderen niet moeten willen nalaten.
