Meer dan acht duizend mensen deden dit jaar al mee aan onze handtekeningenactie en lieten zo hun supermarkt weten dat ze minder gif op hun groente en fruit willen. We vroegen de zes grootste supermarkten om een reactie en vroegen naar hun pesticiden-beleid.
Extra maatregelen
Uit de reacties bleek dat alle supermarkten wel enig bovenwettelijk beleid voeren op pesticiden. Zo hebben de meeste supermarkten een strengere MRL (maximale residu limiet) dan de wet voorschrijft: tussen de 33% en 70% van de wettelijke MRL en soms een maximale som van MRL’s. Ditzelfde geldt voor de ARfD (Acute Referentie Dosis, een max 24 uur dosis) met waardes van 50% tot 80% van de wettelijke limiet. Ook voeren de meeste supermarkten een zwarte lijst van pesticiden die verder gaat dan de wet. Vier van de zes supermarkten hebben ook een maximum gesteld aan het aantal verschillende soorten pesticiden die op één product mogen zitten: drie tot vijf soorten pesticiden. Ten slotte streven alle supermarkten een groei na van de verkoop van biologische producten, van tussen de 5% en 10% marktaandeel binnen enkele jaren.
Controles
Nu zijn extra beschermende normen voor minder pesticiden natuurlijk fijn maar wordt er ook op gecontroleerd en leidt het ook daadwerkelijk tot minder gifgebruik? Volgens de supermarkten worden de extra eisen door erkende laboratoria regelmatig gecontroleerd. De sanctie bij overtreding is lang niet altijd duidelijk maar sommige supermarkten noemen een verplicht verbeterplan als sanctie, of in het uiterste geval dat ze wisselen van leverancier.
De praktijk: geen effect zichtbaar
Tot zover de theorie. Wat blijkt uit de praktijk? We namen een steekproef door de gepubliceerde residumetingen van de NVWA op groente en fruit in de supermarkten te analyseren. Je kunt onder andere daarbij zien hoeveel verschillende soorten pesticiden worden aangetroffen, de zogeheten ‘cocktail’. Alle supermarkten bleken door de NVWA meerdere keren betrapt op meer dan vijf verschillende soorten pesticiden op groente en fruit. Pakweg één op de tien geteste groente en fruit bleek deze cocktail aan pesticiden te bevatten, ondanks de eisen daarover van de supermarkten. Er blijkt geen verschil tussen supermarkten die extra eisen zeggen te stellen en supermarkten die niet aangeven extra eisen te stellen. Dit roept de vraag op of deze extra eisen niet alleen voor de bühne zijn.
Onze conclusie
De maatregelen geven PAN-NL een dubbel gevoel. Van de ene kant is het natuurlijk positief dát er extra maatregelen genomen worden. Maar als alle supermarkten zich genoodzaakt voelen bovenwettelijke maatregelen te nemen om hun klanten te beschermen tegen pesticiden, dan kun je gelijkertijd ook stellen dat de overheid haar taak verzaakt. De overheid moet zorgen voor veilige producten en dat doet ze op dit moment niet. En het feit dat uit onze steekproef blijkt dat je de extra eisen van de supermarkten niet terugziet in de door de NVWA gevonden cocktails aan pesticiden op groente en fruit, geeft te denken over hoe serieus de supermarkten haar eigen normen nemen. Duidelijk is dat er nog veel teveel pesticiden op groente en fruit te vinden zijn.
We blijven dan ook aanraden om te kiezen voor biologische groente en fruit en als dat niet haalbaar is om dan onze PesticidenEetwijzer te raadplegen welke groente en fruit het minste pesticiden bevatten.
