Vandaag hebben vijf organisaties de Gemeente Westerveld verzocht te handhaven en ogenblikkelijk het gebruik van bestrijdingsmiddelen bij 15 bollenpercelen in de nabijheid van huizen en scholen te stoppen.
In de gemeente Westerveld zijn 15 percelen met lelies en tulpen of gepland, waarvan de locaties te dicht bij woonhuizen en/of basisscholen en kinderopvang zijn. Uit onderzoek blijkt dat bestrijdingsmiddelen zich minstens 1000 meter vanaf de bespoten akkers verspreiden. De gezondheidseffecten van de cocktails waaraan omwonenden dag en nacht zijn blootgesteld, zijn onvoldoende onderzocht. Een groep van 70 artsen zijn echter zeer bezorgd over de gezondheid van de locale bevolking.
De Omgevingswet kent een zorgplicht.
Op basis van die zorgplicht is de gemeente Westerveld verzocht om handhaving inzake het gebruik van bestrijdingsmiddelen bij sierteelt. Het handhavingsverzoek is vandaag ingediend namens:
Stichting Natuurbeschermingswacht
Pesticide Action Network Netherlands
Vereniging Meten=Weten
Coöperatie Mobilisation for the Environment U.A.
Stichting Mobilisation for the Environment
Het handhavingsverzoek is mede gebaseerd op een verklaring van 70 artsen. Die verklaring is te lezen op de website van een van de artsen, Dokter Evelien.
Zie ook de indringende video met huisarts Evelien van Soldt, waar ze bij de Statencommissie Provinciale Staten Drenthe inspreekt. Huisartsen zien in hun landelijk gebied schrikbarend jonge mensen met de ziekte van Parkinson en ALS, en op een school met 70 kinderen 3 kinderen met kanker.
Het verzoek
Gezien de grote afstanden waarop stoffen in bestrijdingsmiddelen zich verspreiden, kan de conclusie geen andere zijn dan dat de wettelijke voorschriften en gebruiksvoorschriften voor de toepassing van bestrijdingsmiddelen (zoals driftreductie door bijvoorbeeld aanpassen spuitmethodes, speciale spuitdoppen, rekening houden met wind, enzovoort) volstrekt ontoereikend zijn om verspreiding van bestrijdingsmiddelen buiten de akkers tegen te gaan.
De gemeente heeft geen zicht op welke bestrijdingsmiddelen toegepast worden. Al had de gemeente dat geweten dan was nog niet mogelijk om invulling te geven aan de zorgplicht, omdat volkomen onduidelijk is hoe stoffen zich gedragen, per stof en in combinatie, de combinatietoxiciteit. Hierover bestaat te weinig kennis.
Er is dan ook geen andere oplossing dan dat de activiteit achterwege gelaten dient te worden.
Het verzoek is dus een ogenblikkelijke stop op het gebruik van bestrijdingsmiddelen bij teelten op genoemde kadastrale percelen.
Zoals verwacht, 20 mei heeft de gemeente Westerveld ons verzoek afgewezen, waarop namens de 5 organisaties bij de Gemeente een Bezwaarschrift tegen het besluit van de Gemeente en een Voorlopige Voorziening (VoVo) is ingediend.
5 augustus vond de zitting in de Rechtbank Noord Nederland, Groningen plaats, met deelname van o.a. vertegenwoordigers van de Gemeente Westerveld en telers.
Omdat o.a. de tulpen al uit de grond waren, trok de rechter het nut van een spoedeisend besluit in twijfel. Ook gaf de rechter aan goed begrepen te hebben, dat verzoekers een principiële uitspraak willen over de zorgplicht en het bestrijdingsmiddelen gebruik. Daarvoor is echter het VoVo-kader te beperkt.
Aldus is besloten, dat het VoVo ingetrokken wordt en de gemeente Westerveld neemt voor 1 november 2025 een besluit op het Bezwaarschrift. Daarna kunnen de organisaties hun Beroepsgronden bij de meervoudige Kamer voor een Bodemprocedure indienen, die voor 15 januari 2026 gepland is.
Een bodemprocedure is in het procesrecht de procedure waarin een juridisch geschil definitief beslecht wordt. Dit in tegenstelling tot een voorlopige voorziening.
